سر در کاشی‌کاری مقبره امین الدوله غفاری کاشانی از رجال برجسته و خوشنام دوره قاجاری  توسط مدیران آستان حضرت معصومه با گچ پوشانده شد.

این مقبره از مدتها قبل به راهرو ارتباطی فرعی برای صحن عتیق به صحن مسجد اعظم تبدیل شده بود.

دکتر احمد خامه‌یار پژوهشگر تاریخ و تمدن اسلامی ضمن انعکاس تصویری از این سردر در صفحه اینستاگرام “گنجینه” نوشت: “گویا تعطیلی  سه ماه حرم حَرت معصومه در ایام کرونا فرصتی نیز بوده است برای شیطنت میراثی مدیریت آستانه مقدسه” که لوح سردر مقبره امین الدوله را با گچ بپوشاند.

جالب است که از مدتها پیش این مقبره شخصی تبدیل به راهرو ارتباطی صحن‌های حرم شده است و امروز سردر آن را نیز محو می‌کنند تا هیچ نشانی از امین‌الدله برجای نماند.

حال سوال این است که چرا دستگاه عریض و طویل این آستان که دارای تشکیلات موزه، اسناد و گنجینه‌ای است که وظیفه حفظ میراث تاریخی آنجا را دارد، مرتکب این رفتار خلاف شده است، این در حالی است که امین الدوله و دیگر خاندان غفاری خدمات ارزنده‌ای به حرم معصومه و شهر قم کرده‌اند.

شایسته است فعالان و مسئولان حوزه اجتماعی، فرهنگی و میراثی کاشان نسبت به این مساله واکنش نشان داده تا پوشش گچی از روی کاشی‌های سردر مقبره برداشته شود، زیرا این اثر برای آستانه و مردم کاشان و قم ارزش هویتی و تاریخی دارد.

 همچنان که نباید در حق کسی که خود را از خادمان این آستان می‌دانست و بانی ابواب خیر آنجا بود، اینچنین بی احترامی صورت گیرد.

میرزا ابوطالب غِفاری (۱۲۲۹ – ۱۲۸۸قمری) (نیز فرخ خان غِفاری) ملقب به امین‌الدوله، پسر میرزا محمدمهدی غفاری کاشی، از رجال برجسته دوره قاجار بود.

وی در کاشان به دنیا آمد و در جوانی وارد دربار فتحعلی شاه شد. در ۱۲۳۹ به رتبهٔ سرهنگی رسید و مدتی حکمران اصفهان و سپس گیلان شد. در ۱۲۶۰ به صندوق‌داری محمد شاه قاجار منصوب شد و مدتی به حکومت کاشان رفت. 

در سال ۱۲۷۲ از ناصرالدین شاه لقب امین‌الملک گرفت و برای امضای معاهدهٔ پاریس به عنوان سفیر کبیر به دربار ناپلئون سوم اعزام شد و سه سال بعد به ایران بازگشت.

وی در مدت اقامت خود در اروپا سفرنامه ای نوشت که به خاطر ثبت مذاکرات سیاسی با افرادی نظیر ناپلئون سوم، هوسمان، لئوپولد بلژیک، و شاهزاده ویکتوریای انگلیس توجه مورخان را جلب کرد. اما رفته رفته مشاهدات غیرسیاسی میرزا فرخ خان نیز توجهات را به خود جلب کرد. سفرنامه او را یکی از منابع مهم در شکل گیری تجربه ای بومی از مدرنیته در ایران است.

میرزا فرخ خان پس از بازگشت به لقب امین‌الدوله نائل آمد. وی مدتی وزیر دربار ناصری بود و مدتی هم به حکومت خوانسار و نطنز رسید.

 او در ۵۹ سالگی در سال ۱۲۸۸ یا ۱۲۹۰ قمری در تهران درگذشت و در یک مقبرهٔ خصوصی در قسمت غربی صحن عتیق در حرم حضرت معصومه واقع در قم دفن شد.

 وی آثار عام المنفعه زیادی در کاشان و دیگر نقاط ایران، همچون ساخت بناهای عظیم و حفر قنوات متعدد به وجود آورد.

در بازار کاشان نیز بناهای زیادی ساخت که برخی از آنها مانند تیمچه غرورآفرین امین الوله از شاهکارهای دوره قاجاری هنوز باقی است. 

از خاندان بزرگ و تاثیرگذار غفاری، ده ها شخصیت برجسته و بزرگ سیاسی، هنرمند و عالم برخاسته‌اند، از جمله عبدالمطلب و معزالدین محمد غفاری از رجال دوران افشاری و زندی، فرخ خان امین الدوله، محمد حسین غفاری ملقب به مشرقی، صنیع الملک و کمال‌الملک بزرگ‌ترین نقاشان دوره قاجاری.

*پژوهشگر و استاد دانشگاه کاشان