چند روزی است عملیات اجرایی زیرگذر شتاب گرفته ولی همچنان حرف و حدیث‌ها باقی است. موافقین و مخالفین بر موضع خود اصرار کرده و هرکدام دیگری را متهم می‌کند ولی شهردار در دیدار با امام جمعه کاشان همه چیز را آرام توصیف کرده و شورا را همراه می‌داند. دیداری که در روز شهردار و بدون همراهی اعضای شورا انجام شده است.
موافقین پروژه علم بلند کرده‌اند که نظرات مخالفین؛ سیاسی‌کاری است، چوب لای چرخ می‌گذارند. تنگ‌نظر و بخیل‌اند. تا نوک دماغشان را می‌بینند. باید سری به اصفهان زده و پل‌های چند طبقه را ببینند که آسمان را شکافته و بر ابرها سوار است.
مخالفین حرف‌های دیگری دارند؛ زیرگذر مانور سیاسی همدلی‌هاست. به خیال خودشان می‌خواهند فیل هوا کنند. کارهای نکرده و کوتاهی‌ها را می‌خواهند با یک پل جبران کرده که پایه‌هایش در هواست.
ولی رئیس شورا حرف‌‌های دیگری دارد. حرف‌های ناگفته‌ای که عُصاره آن در یک جمله خلاصه می‌شود؛ «نظر شخصی مهم نیست. فصل‌الخطاب برای همه‌ی ما نظر کارشناسی است. آن‌هم نظری که همه‌فهم و محکمه‌پسند باشد.»

* از او می‌پرسم مطالعات پروژه انجام شده است؟ نظر مشاور چیست؟
– «ترافیک یکی از چالش‌های بزرگ کاشان است. تردد وسایل نقلیه در شهر سرسام‌آور شده است. مردم را کلافه‌کرده است. برای همین‌منظور شورا و شهرداری تصمیم گرفتند شرکت مشاوره‌ای را به کار گرفته تا راه های کارشناسی و علمی برون‌رفت از این چالش را پیدا کند. کار تحقیقاتی و مطالعاتی انجام شد. مشاور به این جمع‌بندی رسید ترافیک در سه محور عمده‌ی شهر سنگین‌تر از بقیه محورهاست. یکی محور پانزده خرداد، چهارراه، میدان امام حسین تا باغ فین است. محور بعدی میدان منتظری(اکسپورت)، میدان ولیعصر (مدخل) تا بلوار قطب راوند است و دیگری محور کمال‌الملک، چهارراه تا میدان معلم است. یعنی ما در این سه محور با ترافیک سنگین مواجه هستیم که باید برای آن چاره‌اندیشی کنیم.»

* اولویت با کدام محور است؟
– «مشاور قرار بود اولویت‌ها را مشخص کند که هنوز اعلام نکرده است. یعنی فرآیند مطالعه در حال انجام بود که نتایج اولیه اعلام شد. البته ما باید شرکت مشاور را آزاد بگذاریم تا نظر کارشناسی را بدون سمت و سویِ دیکته شده اعلام کند. اگر مشاور متوجه شود کارفرما سمت و سوی خاصی مدنظر دارد ممکن است خدای‌ناکرده مطالعات را وارونه کند. یعنی «هدف» مسیر مطالعه را توجیه کند. در صورتی که قرار نیست ما خودمان را گول بزنیم. باید نظرات کارشناسی فارغ از سلایق شخصی و سمت و سوی از پیش تعیین شده مدنظر قرار گرفته و اقدامات را بر اساس آن استوار کنیم.»

* راهکار مشاور برای برون‌رفت از ترافیک شهری چه بود؟
– «مشاور به صورت مشخص روی طرح زیرگذر کار کرده است. محاسن و معایب طرح را برشمرده است. به صراحت اعلام کرده است طرح زیرگذر به واسطه‌ی هزینه‌های سنگین اکیداً توصیه نمی‌شود. پیشنهاد می‌شود سایر گلوگاه های ترافیکی بررسی شده و راه‌حل‌های جایگزین را پیشنهاد می‌دهد. این جمع‌بندی مشاور در مطالعات ارائه شده به شورای ترافیک حذف شده است.
اضافه بر این مشاور به صراحت اعلام کرده است با اجرای زیرگذر؛ کاشان به کمربندی یا کنارگذر نیاز ندارد. می‌دانید که کمربندی یا کنارگذر برای شهر یک ضرورت است و کاشانی‌ها با مشکلات فراوان و پیگیری‌های بسیار موفق شدند طرح کنارگذر را بعنوان یک طرح ملی محقق نموده و برای آن ردیف بودجه بگیرند. با اجرای زیرگذر و وسیع شدن محل عبور ماشنی‌های سنگین و با استناد به نظر صریح مشاور عملاً تحقق کنارگذر یا کمربندی برای کاشان منتفی خواهد شد و بیم آن می‌رود که از ردیف بودجه به عنوان یک پروژه ملی حذف شود.»

* سایر گزینه‌های مدنظر شرکت مشاور چه بود؟
-«مشاوره به جای طرح زیرگذر سه گزینه را پیشنهاد کرده است؛ نخست مسیری است که از میدان حضرت معصومه (س) (پلیس راه) شروع شده، از میدان سهراب سپهری گذشته و به بلوار صنعت و دانش و داخل شهر وصل می‌شود.70 الی 75 درصد این مسیر توسط شهردار سابق انجام شده است. بازگشایی این مسیر بار سنگین ترافیک داخلی را از بلوار قطب و میدان مدخل آزاد می‌کند.
مسیر بعدی کمربندی یا کنارگذر کاشان است که از میدان امام علی (ع) شروع شده از کنار ریل راه‌آهن گذشته و پس از عبور از نوش‌آباد و سفیدشهر به پلیس راه می‌رسد که تقاطع آن با اتوبان نیز انجام شده است. 60 درصد این مسیر نیز انجام شده است. مشکلاتی در حوزه آران و بیدگل دارد که جدیداً با رایزنی که با همکاران و مسئولین آران و بیدگل انجام شده است قابل رفع شدن است. بازگشایی این مسیر ترافیک وسایل نقلیه سنگین خارجی را از بلوار قطب، میدان مدخل و اکسپور آزاد کرده و به کنارگذر هدایت می‌کند.
گزینه سوم مشاور اصلاح هندسی میدان ولیعصر(مدخل) و میدان شهید منتظری (اکسپورت) است. چیزی که در طرح جامع و تفصیلی نیز به آن تأکید شده است. و اکنون با آزادسازی‌ها که انجام گرفته به راحتی و بدون هزینه قابل انجام است.
دقت بفرمایید. سه گزینه پیشنهادی کم‌هزینه و قابل اتکاء و موثر برای برون‌رفت از چالش‌های و آسیب‌های ترافیک شهری است. بخش قابل توجهی از ترافیکی را که متوجه مسیر مدخل است مرتفع می‌کند. آن وقت شهرداری می‌تواند با فراغ بال، فکری برای کاهش ترافیک در دو محور دیگر – خرداد تا باغ فین و کمال‌الملک تا میدان معلم – بکند.»

* واکنش نهادهای بالادستی مثل فرمانداری و استانداری چیست؟
– «متأسفانه فرآیندهای قانونی و کارشناسی متأثر از فضای سیاسی است. فرماندار کاشان ابتدا مخالف پروژه بود بعدها با اجرای آن موافقت کرد.. اگر من ابتدا موافق بودم بعد مخالفت کردم بر اساس بررسی و شنیدن نظرات کارشناسی بود. چطور فرماندار می تواند نظرش را عوض کند ولی من نباید تغییر بدهم این نشان می‌دهد فضا حاکم بر سیستم متأثر از جریان‌های سیاسی است و این چیزی خوبی نیست.»

* محل تأمین مالی زیرگذر چگونه پیش‌بینی شده است؟
-«می‌دانید این پروژه اعتبار ملی و دولتی ندارد. کاملاً بر اعتبارات داخلی شهرداری سوار است. برای تأمین هزینه پروژه چند قطعه زمین در نظر گرفته شده که هرکدام به نوعی با مشکل مواجه است. یکی قطعه زمینی جنب پارک‌ مدنی است. کاربری فرهنگی دارد. در حال حاضر شاکی پیدا کرده و توقیف است. زمین دیگر از زمین‌های کارخانه ریسندگی و بافندگی است. این هم توقیف تأمین اجتماعی است. زمین دیگری که مدنظر قرار گرفته زمین‌های تفکیکی شهرک فتح‌المبین است. این زمین‌ها هم اگر خاطرتون باشد به عنوان خارج کردن حریم سیلک از محدوده شهری واگذار شده است. قرار است شهرداری برای تسریع و تسهیل فرآیند آزادسازی محدوده و حریم سیلک از آن کمک بگیرد که استفاده آن برای طرح زیرگذر ماهیتاً به لحاظ حقوقی و قانونی مغایر با فلسفه واگذاری است. بنابراین همین‌طور که می‌بینید عملاً دست شهرداری برای اجرای پروژه خالی است. دست ما کوتاه و خرما بر نخیل.»

* بسیاری اعتقاد دارند وقتی پروژه‌ای شروع شد به مرور اعتبارات آن فراهم می‌شود و جای نگرانی نیست
– «این حرف شما زمانی درست است که تجربه‌های مشابه و موفق از عملکرد شهرداری پیش روی ما باشد. یادمان باشد آزموده را آزمودن خطاست. فرض کنیم زیرگذر مدخل به لحاظ فنی و کارشناسی مورد تایید باشد. جزء اولویت‌ها بوده و راهکارهای جایگزین وجود نداشته باشد در این صورت بهتر نیست عملکرد شهرداری را در این چند سال مرور کنیم و ببینیم چند مرده حلاج است. از حرف تا عمل فاصله بسیار است. اگر شهرداری این کاره است چرا کنارگذر با پیشرفت 60 درصدی را رها کرده است؟ چرا مسیر بلوار حضرت معصومه، سهراب سپهری تا بلوار صنعت را رها کرده است؟ اصلاً از همه‌ی اینها بگذریم؛ پارکینگ باب‌الحوائج به نسبت پروژه زیرگذر بسیار کوچک‌تر و کم‌هزینه‌تر است. چرا متوقف شده است؟ خیلی از پروژه‌های ریز و درشت شهری به واسطه نبود اعتبارات متوقف شده است. اضافه بر این شهرداری با 29 میلیارد تومان آرای قطعی دست در گریبان است که هرلحظه می‌توانند حساب‌های شهرداری را مسدود کنند. به همه‌ی اینها چهارماه حقوق معوق کارکنان شهرداری را اضافه کند که به زمین مانده است. اینها نشانه‌های خوبی نیست.»

* با این وجود شهردار معتقد است که به لحاظ قانونی مصوبات لازم برای پروژه اخذ شده است؟
– «این حرف درستی نیست. با این وجود فرض کنید همه‌ی مصوبات لازم برای پروژه اخذ شده باشد. فلسفه مصوبات شورایی، مستند قانونی بر تعامل شورا و شهرداری است که برای تسریع و تسهیل امور محقق می‌گردد. شکل صوری و ظاهری مصوبه وقتی خالی از روح تعامل و هم‌افزایی است به هیچ درد نمی‌خورد. ما با فکر و اندیشه سر و کار داریم. با انسان. با نمایندگان مردم. با خرد جمعی. شهردار زمانی موفق است که به عنوان فرد موثر در رأس مجموعه شهرداری تعامل مناسب با شورا به عنوان نمایندگان مردم داشته باشد. شورا و شهرداری روبروی یکدیگر نیستند. باید در کنار هم قرار گرفته و عزم را خود برای خدمت به مردم جزم کنند. ولی متأسفانه رویکرد شهردار به شورا به عنوان نمایندگان مردم رویکرد مناسبی نیست. اعضای شورا به عنوان شخص حقیقی مطرح نیستند. اینجا شخصیت حقوقی است و احترام به شورا، احترام به مردم است که در یک فرآیند کاملاً دموکراتیک انتخاب شده و در جایگاه شورا قرار گرفته‌اند. این برخوردها به جایگاه شورا لطمه غیرقابل جبران زده و اعتبار آن را نزد مردم مخدوش می‌کند.»

* ولی این احترام متقابل است. شهردار نیز از رئیس شورا و اعضا انتظار همراهی و احترام دارد
-«دقیقاً همین‌طور است. رئیس شورا مثل پدر خانواده است. سعی می‌کند فرزندان را همراهی کند. از ابتدای شورا تاکنون این همراهی و احترام وجود داشته است. حتی شخص شهردار به آن معترف است. گاهی فرزند خانواده خطا می‌کند. پدر به خاطر این که روند خدمت‌رسانی متوقف نشود به دیده اغماض از کنار آن می‌گذرد. حتی بارها در طول این مدت به من اشکال گرفتند چرا کمتر در خصوص مشکلات پیش‌آمده مصاحبه نمی‌کنم، پاسخ این بود که باید با سعه‌صدر برخورد کنیم. سعی کنیم با آرامش و پرهیز از تنش‌ها مسائل را پیش‌ ببریم. الان همه این چیزها را تو چشم ما می‌کوبند که چرا برخورد نکردیم. از ابتدای شورا تاکنون احترام و همراهی یک‌طرفه بوده است.»

* در خصوص پروژه زیرگذر امکان خرد جمعی و تفاهم نسبی وجود داشت؟
-«قطعاً این امکان فراهم بود. همه‌ی تلاش من این بود که نظرات را به هم نزدیک کنیم ولی نمی‌دانم شهردار چه عجله‌ای داشت که اعتباری برای آن قائل نبود. بالاخره مخالفین پروژه هم استدلال‌هایی دارند. باید باهم به جمع‌بندی برسیم. اجازه بدهید یک نمونه از تلاش‌هایی که برای نزدیک شدن نظرات انجام شد عرض کنم. به اتفاق آقای شهردار و آقای هاشمی طاهری خدمت آقای جمالی‌نژاد معاون وزیر و رئیس سازمان شهرداری‌ها رسیدیم. مباحث مطرح شد. ایشان گفتند من سابقه شهرداری اصفهان و یزد را دارم. اضافه بر آن مسئولیت‌های مختلف در استانداری داشته‌ام. شخصاً صددرصد با پروژه زیرگذر مخالف هستم و پیشنهاد کرد جوانب کار را بیشتر بررسی کنیم. ولی شهردار در پاسخ گفتند من چارچوب خودم را دارم. دو روز مانده به جلسه شورای ترافیک شمع‌کوبی‌ها پروژه را شروع کردند. پوریا محمدیان دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک کشورهم در شورای ترافیک این موضوع را به گونه‌ای دیگر مطرح کرد. گفت پروژه به لحاظ فنی اشکال ندارد ولی اجرای آن تابع مدیریت شهری است. پس از جلسه با من و شهردار صحبت کرد. پیشنهاد داد برای هم‌افزایی بیشتر اجرای پروژه را یک‌سال به تأخیر بیندازیم. ولی اهمیتی داده نشد. خوب این‌کارهای شهردار تکروی است و مغایر با اقناع عمومی و اجماع شورایی است.»

* انتقادی که به شما مطرح می‌شود این است که به عنوان عضوی از گروه همدلی پا به شورا گذاشته‌اید ولی نظرتان مخالف با گروه است.
-«حرف درستی است. من در دوره اول و چهارم و پنجم از جریان‌ها و گروههای مختلف در انتخابات شرکت کرده و به شورا آمده‌ام. ولی نظرات من در شورا مستقل از گروه بوده است. این نیست که چون وام‌دار گروه خاص هستم بنابراین چشم و گوش بسته تابع گروه باشم و رأی و نظرم گروهی و حزبی باشد. این چیز تازه‌ای نیست. افراد و گروه های ذی‌نفوذ با اخلاق من آشنا هستند. با این وجود من خودم را به هیچ گروهی تحمیل نکرده‌ام. آنها با اطلاع کامل از من دعوت کرده‌اند و من هم با حفظ موضع و نظر به گروه پیوسته‌ام. هرچند این رفتار برای من و خانواده‌ام هزینه‌ی زیادی داشته است. همین الان به خاطر این که در خصوص زیرگذر در چارچوب گروه حرکت نکرده‌ام مورد شدیدترین هجمه‌ها قرار گرفته‌ایم. تحت فشار شدیدی هستم. روزهای سختی را سپری می‌کنیم. با این وجود فکر می‌کنم باید ایستادگی کنیم. به خاطر این که منافع مردم و شهر برایم مهم است. اصراری برای ماندن در شورا ندارم جزء آن که پای مصالح شهر و منفعت شهروندان در کار باشد. غیر از این باشد لحظه‌ای برای رفتن تردید نخواهم داشت.»

* در حال حاضر ارتباط شما با گروه همدلی چگونه است؟
– «وقتی وارد شورا شدیم دیگر گروه و جریان بی‌معنی است. قرار است مثل برادر و خواهر برای مردم کار کنیم. سلایق متفاوت وجود دارد. این طبیعی است. ولی خرد جمعی و تبعیت از نظر کارشناسی برای همه‌ی ما فصل‌الخطاب است. تحقق این موضوع ممکن است زمان‌بر باشد ولی بهتر از آن است که اعضا روبروی هم قرار بگیرند. کار کارشناسی و مطالعاتی باید این‌قدر محکم، متقن، همه‌جانبه و فراگیر باشد که همگی در برابر آن سرتعظیم فرود بیاورند. نه این‌که کارهای کارشناسی و قانونی دستاویز سلایق شخصی قرار گیرد. اینجاست که اختلاف‌ها شروع می‌شود.»

* و سخن آخر
-«شهردار مثل فرزند من است. از زمان تصدی مسئولیت شهرداری سعی کرده‌ام با ایشان همراهی کرده و احترام بگذارم. همه‌ی این‌ها به خاطر مردم و تسریع و تسهیل خدمات به مردم است. ولی‌ به عنوان رئیس شورا انتظار تعامل بیشتری از سوی ایشان داشتیم که متأسفانه محقق نشد. در خصوص پروژه زیرگذر یک درخواست داشتیم ؛ بیشتر مطالعه و تحقیق کرده و جوانب کار را بررسی کنیم، که آن‌هم اجابت نشد. انشاءالله خدا عاقبت همه‌ی ما را ختم به خیر کند.