- شناسه خبر : 10361
فعلا دو بر یک باخته‌ایم
«دشت ناز درود»، اولین خبرهای خوب زیست محیطی ۱۴۰۰ را بخود اختصاص داد.
بعد از خبرهای دردآور، «قتل دو محیط‌بان در زنجان» و «قلع و قمع دویست درخت پانصد ساله راش»، در جنگل‌های شمال، شهرستان نور، حالا ولی، «دشت ناز درود»، یک بیرق عالی به عنوان، یک خبر خوب محیط زیست‌مان برافراشت.
«دشت ناز»، یکی از پناهگاه‌های حیات وحش ایران است، حدود ۳۰ کیلومتری ساری، با وسعتی برابر ۵۵ هکتار.
«دشت ناز» مرکز اصلی تکثیر یکی از مهمترین زیرگونه‌های حیات وحش ایران‌ست، زیرگونه‌ی در حال انقراض.
بله، «گوزن زرد ایرانی»، یا «گوزن زرد میان‌درود»
زیستگاه «دشت ناز»، کوهستانی‌ست، پوشیده از جنگل‌های عالی هیرکانی، با افزون بر ۴۰۰ گونه گیاهی منحصر به فرد.
وضعیت توپوگرافی و جنگلی آن، شرایط را برای زیستگاه یکی از نادرترین گونه‌های جانوری ایران یعنی «گوزن زرد ایرانی» فراهم می‌کند.
«گوزن زرد ایرانی» که گفتیم به «گوزن زرد میان‌درود» نیز شهرت دارد، پستانداری‌ست بسیار زیبا با بدنی ظریف، با «خال‌های سفید رنگ» در پهلوها، تجمع این همه زیبا در یک جانور، اما بلای جانش شده، مزاحمت‌ها و کشتارهای توسط انسان، را در پی داشته است.
لذا «گوزن زرد ایرانیِ» داستان ما، متأسفانه در گروه گونه‌های در معرض خطر انقراض سازمان محیط زیست کشور با طبقه «در معرض انقراض (EN)» قرار گرفته است.
سال‌ها تصور می‌شد که این گونه منقرض شده است، تا این‌که دهه ۴۰ تعداد محدودی از این گونه در خوزستان یافت شد. بعد، این تعداد شدند نمونه‌های برای زادآوری و بقا در زیستگاه‌های منقرض شده قبلی.
«دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران» در سرشماری سال ۱۳۹۹، اعلام کرد شوربختانه از آمار ۳۲۰ گوزن سرشماری شده سال ۱۳۸۶، تنها «سی رأس» از این گوهرِ طبیعتِ ناب کشورمان باقی مانده است.
این یعنی «فاجعه‌ی زیست محیطی»
زیبایی این حیوان، محصور کننده است. اندامی ظریف، رنگ‌بندی عالی و چشمانی زیبا.
بلندایی، مابین ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر دارد. طول دوره آبستنی‌ش هشت ماه است. هر تولد یک تا دو گوساله بدنیا می‌آورد. نرها، برخلاف ماده‌ها، شاخ دارند، شاخ‌ها، نسبتأ پهن و منشعبند.
گوزن داستان ما، برای فرار از رویاروی با انسان‌ها، عموما شب‌چرند؛ حس بویایی و بینایی بسیار قوی دارد، اجتماعی زندگی می‌کند، گاهاً خوب شنا می‌کند. مانند بقیه علف‌خواران حیات وحش، تنها در زمان زادآوری و جفت‌گیری، با ماده‌ها معاشرت می‌کند، اما در بقیه سال، نرها تنها و یا گروهی زندگی می‌کنند.
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بدانیم، اگر گونه‌ای در طبیعت آمار حیات وحش‌ش از پنجاه عدد، کمتر شد، متأسفانه باید آن‌را منقرض شده فرض نمائيم.
حالا اما خبرهای خوبی گویا در راه است، البته امیدواریم بیشتر هم بشود.
خبرگزاری ایرنا، با اشاره به کلیپی از یک محیط‌بان در «پناهگاه حیات وحش دشت ناز»، خبر از اولین تولد در جمعیت گوزن‌ها را منتشر می‌کند.
اینجا(یادداشت نرم نرمک می‌رسد اینک بهار)(لطفاً هایپرلینک شود اینجا) اشاره شد، یادمان باشد، «زمان زادآوری طبیعت است».
از هرگونه دخالت، دست زدن، نوازش کردن، همراه خود به منزل آوردن «نوزادان پستانداران»، «بوق زدن»، آتش برافروختن، با صدای بالا «موسیقی» گوش کردن، بلند «صحبت کردن»، داد زدن، رها کردن ظرف پت‌های نوشابه، آب معدنی، آب میوه، در مراتع و جنگل‌ها، لطفاً پرهیز کنيم.
«ظروف پست‌های پلاستیکی و شیشه‌ای»، خود عامل مهم «آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌ها» هستند، بخصوص وقتی داخل‌شان آب باشد و در معرض «نور خورشید» باشند، در اینحالت، مانند «ذره بین» باعث آتش‌سوزی می‌شوند.
این‌را که دیگر می‌توانیم.
نمی‌توانیم!؟
✍علی خالوئی، لیدر طبیعت‌گردی و کنشگر محیط زیست