نیاز به گفتن ندارد. خانه‌ی بروجردی‌ها خانه‌ی دایی، عمو، خاله یا عمه‌ی اهالی رسانه نیست که مسئولین در برابر انتقادات مطرح شده بی‌تفاوت بوده و به راحتی از کنار آن بگذرند و اهمیت ندهند. خانه‌ی بروجردی‌ها بخواهیم یا نخواهیم. خوشمان بیاید یا نیاید؛ نماد کاشان است. با هویت تاریخی کاشان گره خورد است. آوازه‌ی عشق، علاقه و هنر کاشان را به دورترین نقاط داخل و خارج از کشور رسانده است. بخشی از هویت تاریخی کاشان است. نه تنها دغدغه دوستداران میراث فرهنگی است بلکه در کنار دیگر آثار تاریخی مایه فخر و مباهات هر شهروند کاشانی است. بی‌جهت نیست که نسبت به آن حساسیت به خرج داده و چنانچه بنا یا ساختمانی حد و حدود آن را تهدید کند نگران شده، واکنش نشان می‌دهیم.

از اینرو شایسته است هر اقدام پیرامون خانه بروجردی‌ها را با دقت بررسی کرده و مشکلات احتمالی را رفع کنیم تا این بنای تاریخی از گزند اشکالات و مشکلات آگاهانه یا ناآگاهانه مصون و محفوظ بماند.

میراث و شهرداری متولی این حوزه هستند ولی هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند بی‌عیب و نقص است. فراموش نکرده‌ایم درخت‌های سرو باغ فین که با خطای انسانی به این حال و روز افتاد و هیچ راه جبرانی برای آن پیدا نشد. حالا همه‌ی کانال‌های صدا و سیما و مطبوعات را از خبر و گزارش و مصاحبه پُر کنیم، دیگر درخت سرو عروس باغ‌های جهان برای گردشگران دلربایی نمی‌کنند. وقتی کار از کار گذشت دیگر پیگیری رسانه‌ای فایده‌ای ندارد و نوشدارو پس از مرگ سهراب است.

اکنون اتفاق و حادثه‌ای دیگر میراث فرهنگی کاشان را تهدید کرده است. گفته می‌شود ساخت وساز بنایی به حریم خانه بروجردی‌ها تجاوز کرده است. میراث می‌گوید ضوابط ساخت و ساز بنا متناسب با حریم آثار تاریخی به شهرداری اعلام شده است. شهرداری می‌گوید به مالک پروژه اعلام کرده و ساخت و ساز بر اساس ضوابط است ولی اطلاعات غیررسمی چیز دیگری می‌گوید. اگر همه‌چیز شفاف در منظر افکار عمومی قرار بگیرد مشکل رفع شده و احتمال خطا و اشتباه کم می‌شود ولی وقتی اقدامات در هاله‌ای از ابهام است و برخی از مسئولین به رسانه جواب سر بالا بدهند اوضاع متفاوت می‌شود.

پیگیری چند وقت پیش پایگاه خبری تحلیلی اهل کاشانم تنها منجر به یک جوابیه از سوی میراث فرهنگی کاشان شد که به نوعی رفع تکلیف کرده و توپ را به زمین شهرداری انداخته است. شهرداری کاشان هم صدور مجوز را بر اساس استعلام میراث فرهنگی دانسته و گفته است: «طرح جامع و تفصیلی شهرداری موظف به صدور پروانه برابر ضوابط شهرسازی و اداره میراث فرهنگی است.»

خدا به شهرداری خیر بدهد. جانا سخن از زبان ما می‌گویی. شهروندان انتظاری بیش از این ندارند. شهرداری پروانه و مجوز ساخت و ساز پروژه‌های شهری را بر اساس قانون و قاعده صادر کند، کفایت می‌کند. ولی آیا طرح تفصیلی که به دلیل مخالفت‌های میراث فرهنگی هنوز ابلاغ نشده محل اتکاء است که شهرداری می‌گوید مجوز بر اساس آن صادر شده است؟ از همه‌ی اینها گذشته شهرداری نشان داده در املای نوشته نشده هم غلط نوشته است. همین چند هفته پیش که معاون وزیر به دعوت نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی به کاشان آمد تا پروژه‌ای هزار میلیارد تومانی را کلنگ‌زنی کند مشخص شد شهرداری پروانه‌ای صادر کرده است بدون این که مجوزهای لازم را اخذ کرده باشد. مجوز کمیسیون ماده 5 استان را دریافت نکرده است. این چیزهاست که نگرانی‌ها را پیرامون پروژه‌ها افزایش داده و افکار عمومی را حساس می‌کند.

و در توجیهی قابل تامل معاون امور هماهنگی عمرانی فرمانداری کاشان که وظیفه سیاستگذاری، نظارت و حمایت پروژه‌های شهری را در فرمانداری کاشان به عهده گرفته است در نشست خبری با رسانه ها می‌گوید: «ساخت این مجتمع چند طبقه اشتباه است. اگر من مسئولیتی داشتم هیچگاه مجوز ساخت و ساز نمی‌دادم.»

این در حالی است که میراث فرهنگی ساخت و ساز شش واحد تجاری روبه‌روی خانه بروجردی‌ها را بدلیل عدم اخذ مجوز لازم از کمیسیون ماده 5 را تخلف اعلام کرده است ولی خبری از اخذ مجوز کمیسیون ماده 5 برای مجتمع تجاری تفریحی مشرف بر خانه بروجردی‌های نیست و سازمان‌های مسئول خود را در کوچه علی چپ بافت تاریخی پنهان کرده و شهرداری می‌گوید: «محل این بنا در طرح تفصیلی شهر به عنوان مختلط اعلام شده است و نیاز به گرفتن مجوز کمیسیون ماده 5 استان ندارد.».

میراث فرهنگی حداکثر ارتفاع بلندترین نقطه بنا را 5 متر از سطح خیابان علوی اعلام می‌کند، شهرداری می‌گوید: «ارتفاع پارکینگ از کف معبر اصلی 5/5 متر است» و معاون عمرانی فرمانداری کاشان آن را 7 متر اطلاع‌رسانی می‌کند. آیا ارتفاعی که در پروانه مشخص شده است با احتساب جان‌پناه مجتمع است؟ در غیر این‌صورت با توجه به الزام وجود جان‌پناه توسط نظام مهندسی به ارتفاع 110 سانتی متر از اکنون مشخص است که عملا ارتفاع مصوب در این مجتمع رعایت نخواهد شد. با این وجود چه فرد حقوقی یا سازمان مسئول نظارت رعایت ارتفاع بنا را به عهده دارد تا پاسخ‌گوی اقدامات انجام شده باشد؟

از همه مهم‌تر با بررسی سوابق و بنابر گفته یکی از معتمدین خیابان علوی در جلسه شورای شهر در دوره مسئولیت «سعید مدرس‌زاده» شهردار وقت کاشان، مبلغ خرید سه پلاک -محل اجرای پروژه- و چند پلاک مجاور حداکثر 2 میلیارد تومان برآورد قیمت شده است ولی با ناهماهنگی‌های مدیریت شهری و عدم حمایت‌های لازم فرصت پیش‌آمده از دست رفته است تا چالش‌های حوزه میراث فرهنگی کاشان را افزون کند. اقدامی که می‌توانست علاوه بر حفظ نمای بصری خانه بروجردی‌ها جذابیت ویژه‌ای در منظر گردشگران قرار دهد.

آیا مدیران شهری می‌دانند نفس کوچه‌ها و خیابان‌های بافت قدیم با وجود گردشگران میلیونی در فصول مختلف سال بند آمده است، ترافیک بی‌داد می‌کند. همین الان خیابان علوی محل ساخت این مجتمع تجاری تفریحی یکطرفه شده است. با این وجود شهرداری فکر نمی‌کند با صدور مجوز‌های جدید برای ساخت‌ و سازها بدون آزادسازی‌‌های لازم آسیب بیشتر شده و به مرز بحران خواهد رسید؟ آیا آن موقع راهی برای برون‌رفت وجود خواهد داشت؟ یا این که امروز دل به درآمدهای ناشی از صدور پروانه بسته‌اند و با خود زمزمه می‌کنند چو فردا شود فکر فردا کنیم!

میراث فرهنگی و شهرداری کاشان برای آزادسازی منظر آثار تاریخی –خانه‌بروجردی‌ها- از بنایی که قرار است سر به آسمان بکشد از هزینه 2 میلیاردتومانی طفره رفته و ممکن است کمبود اعتبارات را دلیل و توجیه این کار بدانند ولی در جای دیگر شهردار کاشان اعلام می‌کند برای آزادسازی 251 پلاک در شش‌ماه نخست امسال 71 میلیارد تومان هزینه کرده است. اضافه بر آن بر اساس آمار از ابتدای فروردین تاکنون از فروش بلیط ابنیه تاریخی به گردشگران داخلی و خارجی شهر مبلغی حدود سه میلیارد تومان درآمد کسب شده است.

و از همه مهم‌تر بی‌توجهی اعتبارات «دولتی» که گویی در کاشان از هفت دولت آزاد است. چیزی که در گفته‌ی مدیرعامل شرکت عمران و احیای بافت فرسوده کاشان در هفتاد و سومین جلسه رسمی شورای اسلامی شهر کاشان عیان می‌شود. «مهدی هوشمندی نژاد» در این جلسه نسبت به عدم توجه دولت به آثار تاریخی کاشان اعتراض کرده و می‌گوید: «چگونه است دولت بناهای 90 ساله در اصفهان و قم و زنجان و اراک را خریداری کرده، تملک می‌کند و نجات می‌بخشد ولی به کاشان که می‌رسد می‌گویند برای تملک بناهای تاریخی اعتبار نیست. کارخانه‌ ریس‌باف اصفهان را با قیمت 215 میلیارد تومان خرید و تملک می‌کند ولی برای کاشان اعتبار وجود ندارد!»

افکار عمومی در انتظار پاسخ شفاف و روشن پیرامون ابهامات حوزه میراث فرهنگی و آثار تاریخی کاشان است. فرماندار کاشان به عنوان عالی‌ترین مقام دولت در کاشان و رئیس شورای میراث فرهنگی شهرستان پیش از این در نشست خبری نسبت به موضوع ساخت و ساز در حریم خانه‌ی بروجردی‌ها واکنش نشان داده و قول داده است جلسه‌ای با حضور مدیران مسئول و کارشناسان این حوزه تشکیل داده تا پاسخ مناسبی برای ابهامات موجود ارائه شود. جلسه‌ای که هنوز محقق نشده است. مردم همچنان در انتظار توضیح قابل قبول مسئولین و مدیران شهری پیرامون مسائل مطرح شده هستند. جلسه‌ای که تنها با اراده‌ی فرماندار کاشان محقق می‌شود./م.ع