24 شهریور، سالروز ثبت خانه عبدالرزاق خان کاشی

خانه «عبدالرزاق خان کاشی» در محله گذر آب‌انبار خان کاشان قرار دارد که با شماره ۳۲۷۹۰ در تاریخ 24 شهریور سال 1398 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که قطعا مرمت و باززنده سازی این خانه تاریخی نقش مهمی در احیا تاریخ کاشان و داشته های فرهنگی این منطقه خواهد داشت.

به گزارش اهل کاشانم، عبدالرزاق خان، حاکم کاشان در دوران زندیه و اوایل قاجاری بود که بعد از زلزله ویرانگر 1192 هجری قمری در این شهر نسبت به بازسازی کاشان و ساخت بناهای عام المنفعه همت گماشته و حتی با درایت و هوشمندی وی کاشان از هجوم آغامحمدخان قاجار در امان مانده است.
بی شک، عبدالرزاق خان کاشی یکی از بی نظیرترین چهره های تاریخ کاشان است. مرد بزرگ و نیک نامی که با همت والای خود، با مرمت و ساخت بناهای متعدد عام المنفعه از خود یادگاران ارزشمندی‌ به جا گذاشت. یکی از ارزشمندترین آثار به جا مانده از این شخصیت والامقام، خانه تاریخی منسوب به عبدالرزاق با قدمت زندیه است که گویا زمانی دارالخلافه‌ بوده است که متاسفانه این روزها حال و روز خوشی ندارد.
هنوز مدارک معتبری که نشان دهد این خانه قطعا به عبدالرزاق خان کاشی تعلق دارد در دست نیست. اما شواهد معماری قدمت این خانه را به قبل از دوره قاجار می‌رساند.
این خانه در گذر آب‌انبار خان و درست رو‌به‌روی این آب‌انبار، در حاشیه شرقی بافت تاریخی محله پامنار قرار گرفته است و با توجه به وسعت و اسلوب معماری آن، یکی از پلاک‌های شاخص این محدوده از بافت تاریخی کاشان محسوب می‌شود.
موقعیت خانه در نزدیکی یکی از مراکز قرون میانه اسلامی شهر کاشان، مجموعه تاج‌الدین و منار زین‌الدین، و در مجاورت بافت تاریخی محلاتی چون سرفره، کوشک صفی و درب اصفهان قرار دارد که در دوره صفوی محلات زنده و پویایی بوده‌اند.
این خانه به شیوه گودال‌باغچه احداث شده و دارای عناصری از معماری پیش از قاجار کاشان است. شواهد نشان می‌دهد که در دوره‌های بعد، احتمالا نیمه دوم قاجار مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است.
این خانه در دو جبهه شمالی و جنوبی احداث شده‌ که این جبهه‌ها توسط شارم‌های پیرامون حیاط گودال‌باغچه به هم مرتبط شده‌اند.
در جبهه جنوبی، ایوان و اتاق شاهنشین در میان راهروهای دسترسی و اتاق‌های سه‌دری و بالاخانه هایشان قرار گرفته است. اتاق شاهنشین دارای تزییناتی همچون گچبری، کاربندی، قطار و مقرنس است.
در جبهه شمالی، اتاق اصلی و ایوانی روباز در میان راهروهای دسترسی و اتاق‌های طرفین قرار دارد؛ هر دو جبهه این خانه سرداب دارد، و فقط سرداب جنوبی دارای یک بادگیر است که تقریبا در وسط این جبهه تعبیه شده است.
متاسفانه این خانه به دلیل مشکلات مالکیتی به حال خود رها شده و در آستانه ویرانی است، درحالی که با اقدامات فوری رفع خطر و نجات‌بخشی، امکان حفظ این اثر ارزشمند و جلوگیری از ویرانی بیشتر آن فراهم است.


دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *