روستای اُزوار در 45 کیلومتری جنوب غربی کاشان و در بخش برزک در میان دشتی حاصلخیز واقع شده است.در سمت جنوب این روستا کوه های متصل و گاه پراکنده ای دیده می شود که هم تامین کننده منابع آبی منطقه اند و هم مراتع روستا را در بردارند. اما این تنها کارکرد کوه ها نیست. ذهن مردمان همواره ارتباط پویایی با پدیده های طبیعی برقرار می کند و سعی می کند آنها را به هستی فردی و اجتماعی خود پیوند زند.

به گزارش پایگاه خبری اهل کاشانم، در سال های اخیر بخشی از این پدیده ها که محل و محمل معنا و چشم انداز جمعی مردمان منطقه بوده، دستخوش دستکاری های انسانی شده و به تدریج در آستانه از دست دادن منظر و معنای تاریخی قرار گرفته اند. در مسیر رسیدن به ارتفاعات ازوار در سمت چپ و در نزدیکی روستا، کوهی است موسوم به «کمر غار» که در دهه اخیر قربانی گسترش معدن های منطقه شده است.

قرارگیری این کوه در نزدیکی جاده اصلی، بهره مندی از شبکه برق و دیگر مزایای منطقه مرکزی کشور باعث شده است سودآوری مضاعفی برای بهره برداران تحقق یابد و معدن داران را در دست اندازی گسترده تر به منابع منطقه حریص تر کند.

دقیقا در فاصله میان دو جبهه بهره برداری از معادن، غاری کهن وجود دارد که توامان دارای ارزش های تاریخی- فرهنگی است. اثرگذاری تاریخی – فرهنگی، چیزی صرفا متعلق به گذشته های دور نیست. کارکردهای پویای پدیده ها و تاثیر بر شکل گیری هویت و خاطره های گروهی را نمی توان  صرفا امری کهن پنداشت؛ چنانکه در مورد غار روستای اُزوار نیز صدق می کند.

این غار دارای ارزش های زمین شناسانه و باستان شناسانه ای است که تاکنون مورد توجه متخصصان امر قرار نگرفته است، اما نباید از ارزش های ذهن-فرهنگ ساز آن در طول دوران نیز غافل ماند. این غار و کوه دربردارنده آن همواره یکی از تفریح گاه های مردم روستا بویژه جوانان و نوجوانان بوده است، چنانکه در دهه های اخیر ایستگاه ثابت اردوهای یکروزه مدارس روستا به شمار می رفته است.

اهالی روستای اُزوار هنوز عکس هایی را در آلبوم های خانگی خود نگهداری می کنند که راوی اردوهای دانش آموزی به کوه کمر غار است، عکس هایی دسته جمعی که در دهانه و اتاقک های غار ثبت شده است.

مردم روستا هنوز به یاد می آورند که از قدیم الایام فرزندانشان پس از دیدن غار، بقایای حیوانی از قبیل تیغ های بلند جوجه تیغی را به یادگار می آوردند. و بدین واسطه تفکر نسل های متعدد درباره پویایی زیستگاه های اقلیم خود شکل می گرفت.

گفتنی است که آتش اصلی چهارشنبه سوری مردم روستای ازوار نیز در ورودی این غار و بر فراز کوه کمر غار برافروخته می شود.اکنون اما تمامی این کارکردها و ارزش ها در آستانه نابودی اند.

شرکت بهره بردار معدن بر خود روا دیده که با پراکندن تکه های بزرگ سنگ، دسترس پذیری کوه را سخت کرده و مانع از حضور بازدیدکنندگان شود. حتی از این نیز پیشتر رفته و دهانه غار را با سنگ های عظیم پوشانده و به همین راحتی یک اثر تاریخی _ زیستی را از چرخه حیات خارج کرده است.

اینها فقط نمونه های کوچکی است از اینکه چگونه سودآوری مضاعف بر خود روا می بیند بیشترین خشونت ها را بر طبیعت و منابع طبیعی-فرهنگی اعمال کند.

مسدود کردن ورودی غار ازوار

شرکت بهره بردار معدن از چنان حمایتی برخوردار است  که حتی رودخانه  کنار کوه کمر غار را نیز با تکه های بزرگ سنگ مسدود کرده و هیچ برای کسی مهم نیست که در صورت جاری شدن سیل، جان و مال صدها خانواده منطقه سده بخش برزک در معرض آسیب قرار می گیرد.

چنانچه با این روندهای فرصت طلبانه مقابله نشود، بیم آن می رود که دست اندازیهای صاحبان سرمایه به منابع طبیعی و فرهنگی منطقه بیشتر شده و به تدریج تمامی این سرزمین را متعلق به خود دانسته و هر بلایی که بخواهند بر سر این اقلیم بیاورند.

مردم اُزوار از متولیان امر خواستارند یکبار برای همیشه محدوده دخالت این معدندار را تعیین کرده و اجازه ندهند که این سرمایه دار با مردم زارع و دامدار منطقه همچون رعایایی برخورد کند که از هیچ حق و حقوق اجتماعی برخوردار نیستند. مردم منطقه از مدیران شهری و استانی می خواهند حقی را که طبق قانون باید از کنار بهره برداری معدن به منطقه برسد، زنده کنند.

مبادا روزی برسد که ببینیم آورده امثال این معادن و کارخانجات برای منطقه، جاده ای خراب است و منظری زشت و غاری مسدود و مردمی غمگین و بی اعتماد به مدیران.

پایگاه خبری اهل کاشانم برای نخستین بار خبری مبنی بر مسدود شدن این غار ارزشمند طبیعی در تاریخ  هفتم مرداد منتشر کرد (لینک اینجا) ولی متاسفانه با گذشت پنج ماه هیچ اقدامی برای بازگشایی آن نشد. در چند روز آینده گزارشی درباره اهمیت این اثر طبیعی ارزشمند و صحبت های مسوولان ذی ربط  در این رسانه محلی منتشر خواهد شد.

موقعیت معدن و غار ازوار

نمایی از داخل غار طبیعی ازوار