ایرج صفایی مسئول رصدخانه دانشگاه کاشان در گفتگو با پایگاه خبری اهل کاشانم، اظهار داشت: امتداد محور دوران زمین نسبت به صفحه‌ای که زمین به دور خورشید می‌چرخد زاویه‌ای تقریبا برابر 23.5 درجه می‌سازد و این مسئله باعث می‌شود در عرض‌های جغرافیایی میانه پدیده‌ای را به نام ویرایش فصل‌ها را شاهد باشیم.

وی افزود: در قطبین شاهد شب قطبی و روز قطبی باشیم و این زاویه 23.5 درجه باعث می شود ما در ساکنان زمین گاهی اوقات خورشید گاهی اوقات بالاتر و گاهی اوقات پایین تر از استوای سماوی ببینیم و در فصل‌های بهار و تابستان زاویه میل خورشید نسبت با استوای سماوی بیشتر و زمان حضور خورشید در آسمان بیشتر است.

صفایی ابراز داشت: این روند از اول بهار شروع شده که اعتدال بهاری نام دارد که دقیقا همان لحظه تحویل سال است و اندکی بیشتر از 93 روز شاهد افزایش زاویه میل خورشید هستیم و شاهد انقلاب تابستانی هستیم و زاویه میل خورشید کاهش پیدا می‌کند و در اعتدال پاییزی طول روز و شب برابر می‌شود و این روند کاهشی تا پایان آذر ادامه دارد.

وی گفت: در پایان آذر طول روز کوتاه‌تری داریم و زاویه تابش خورشید مایل‌تر است و از این رو در پایان فصل پاییز طولانی‌ترین شب سال را داریم و در فرهنگ ما به شب یلدا معروف است و این مهم یک پدیده نجومی است و بعد از آن طول روز شروع به افزایش پیدا می‌کند تا یکم فروردین و لحظه تحویل سال که طول شب و روز یکی می‌شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه این موضوع را پیشینیان ما از آن اطلاع داشتند، گفت: ما گاه شماری که سابقه چندهزار ساله دارد یکی از جشن‌های آن شب یلدا یا شب چله است و ما در پایان فصل پاییز و آغاز فصل زمستان شاهد کوتاهترین طول روز سال هستیم و اصطلاح انقلاب زمستانی را نیز در این ایام به کار می‌بریم.

وی تصریح کرد: در گاه شماری رسمی ایران طوری تدوین شده که دقیقا ماه و تقسیمات آن به گونه‌ای است که فصل بهار و تابستان سه ماهه 31 روزه است و فصل پاییز و زمستان نیز این قضیه است و این مهم دقیق‌ترین گاه شماری است و یکی از دقیق ترین گاه شماری جهان به شمار می‌آید.