جابجایی سنگ آرامگاه میرعماد، آری یا خیر؟

محمدمهدی نجفی _ پژوهشگر تاریخ کاشان
مزار میرعماد کاشان

عمادالدین محمود شروانی، یکی از اعیان و وزرای جهانشاه قراقویونلو بوده است. او بانی مسجد و میدان عمادی است و بناهای عام‌المنفعه دیگری از جمله حمام و دارالشفاء بر این میدان ساخته است.

با توجه به مستندات تاریخی که “محمد مشهدی نوش‌آبادی”، پژوهشگر تاریخ و فرهنگ منطقه کاشان اخیرا به آن اشاره داشته‌اند، آنچه توسط پژوهشگر کاشان شناس ارجمند “علی اصغر شاطری” در مورد محل اولیه آرامگاه میرعماد در ویدیویی مطرح شده، فاقد وجاهت تاریخی است.

آرامگاه میرعماد، بعد از احداث خیابان میرعماد در دوره پهلوی، نزدیک به یک قرن است که در همین مکان قرار داشته است. به نظر می‌رسد علاوه بر سنگ مزار، استخوان‌های میرعماد نیز در این مکان فعلی قرار دارد.

آیا جابجایی سنگ مزار درست است؟

از ابتدای دوره پهلوی تا امروز، این سنگ همواره به واسطه توسعه شهری در معرض تهدید و آسیب قرار دارد، لذا شاید جابجایی آن ناگزیر باشد.

اما باید پرسید جابجایی سنگ مزار چه تاثیری در سرنوشت این اثر نفیس خواهد داشت؟
آیا جای جدید، نسبت به جای فعلی امنیت و حفاظت بیشتر و آسیب کمتری خواهد داشت؟
گزینه‌ای که تا کنون مطرح شده، جلوخان مسجد عمادی است که در میان راسته بازار قرار دارد.

این گزینه هیچ توجیه تاریخی ندارد و به نظر می‌رسد سنگ قبر را بیشتر در معرض آسیب قرار می‌دهد. به طور خوشبینانه تفاوتی با جای فعلی ندارد. آنجا در میان خیابان است و اینجا در میان راسته بازار.

به علاوه کتیبه‌های سنگی نصب در سردر و جلوخان مسجد و درب چوبی آن، طبق گزارش‌هایی که قبلاً در فضای مجازی منتشر شده، در معرض آسیب است و نیاز به محافظت جدی دارد.

در مسجد عمادی علاوه بر کتیبه‌های سنگی فرامین شاهان از قرن ۹ تا ۱۲ ه .ق، سنگابی حجاری متعلق به دوره صفوی وجود دارد. از این رو مسجد به عنوان یک موزه کوچک آثار حجاری، از ظرفیت لازم برای استقرار سنگ مزار برخوردار است.

به علاوه در کنار مسجد، فضای مسقف کوچکی است که درگاه آن قرینه مسجد است و می‌تواند محل مناسب‌تری برای نگهداری از این سنگ قبرها باشد.

این حجاری اثر «خواجه جان» سنگتراش قرن ۹ هق است. اثر دیگری از این هنرمند در محوطه یکی از مدارس سابق در آن سوی شهر قرار دارد. آن سنگ قبر نیز به طور نامناسبی در باد و باران و زیر آفتاب رها شده است.

اگر قرار بر ساماندهی و حفاظت از این آثار است، چه بهتر که مکانی مهیا شود تا هر سه اثر حجاری «خواجه جان» در کنار هم قرار گیرند.

آرامگاه میرعماد در تصویر هوایی سال 1335
محل فعلی سنگ مزار میرعماد با موقعیت آرامگاه او در تصویر هوایی سال ۱۳۳۵ منطبق است.

دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *