به بهانه‌ی روز جهانی سگ
به قول مدیران: «چالش سگان ولگرد»
به قول دوستداران : «نیازمندی سگان بی‌سرپناه»

گفتار نخست:
۲۶ اوت برابر چهارم شهریور، روز جهانی  «سگ»ست. سگ‌ها در امر تأمین امنیت و نگهبانی نزد انسان‌ها پُر اهمیت‌ند، تعجب نفرمایید وقتی بشنوید از سال ١٩١١ میلادی سگ‌ها، دارای فدراسیون بوده‌اند.

اف.سی.‌آی (.F.C.I)،«تشکیلاتی‌ست به بمنظور تشویق به پرورش و نگهداری سگ‌ها و بررسی توانائی‌های آن‌ها برای انجام وظایف تعریف شده.

در ایران‌ نیز از سال ۱۳۸۰، تشکیلاتی مشابه فدراسیون جهانی، بنام «فدراسیون ایرانی سگ» به‌نام اختصاری .I.K.C تشکیل شد.

گفتار دوم:
اینجا سالن جلسات فرمانداری کاشان‌ست، دوم شهریور، ادارات مرتبطی همچون: شهرداری، فرمانداری، نیروی انتظامی، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و معاونت بهداشت ؛ جمع شده‌اند تا «چالش سگ‌های ولگرد» یا بقول دوستداران‌شان «سگ‌های بی‌سرپرست» را حل کنند.

شاید، از ده دوازده هزار سال قبل، که اجداد ما در طبیعت دخالت می‌کنند و نژادی را از اجداد گرگ‌ها بوجود می‌آوردند، تصورش را هم نمی‌کردند که امروز این پدیده‌ی نامیمون دستْ‌پرورد بشر‌‌؛ بشود معضلی در شهرهای هم‌چون کاشان و بسیاری از دیگر شهرهای ایران.

شاید، برای شما هم خنده‌دار باشد وقتی می‌شنوی: «این سگ‌ها پیداست بچه اینجا نیستند، چون آدرس بلد نیستند و سریع گم می‌شوند» ، این جمله طنز اما تلخ، را نماینده شهرداری کاشان، از تجربه‌ی مشاهدات نقل و انتقال کامیون‌های حامل سگ‌ها، نقل می‌کنند، که متأسفانه از شهرهای دیگر بارگیری و به دشت کاشان حمل می‌شوند.

قانون، راهکارهای کاملأ گویا و مشخصی را درباره مدیریت این چالش ارائه نموده است.

مدیریت شهری اما، علی‌رغم وجود راهکارهای قانونی، مُصرست ادارات مختلف شهری را به اتفاق شهروندان در مدیریت این چالش به هم‌فکری، بررسی و حل موضوع، دعوت نماید.

هریک از ادارات، معضلات و چالش‌های پیش‌روی خویش را عنوان می‌کند، برخی از این چالش‌ها را خواننده محترم می‌تواند در پاراگراف‌های ذیل بخواند.

قضاوت با شماست که آیا چگونه و با چه اولویت‌هایی باید بهداشت و سلامت شهروندان را، تأمین نمود. اذعان مطالب ازین جهت‌ست، تا مواقعی که خبرهای از ساماندهی «سگ‌های بی‌سرپرست»  به ميان می‌آمد، به عمق دردسرهای مدیریتی این چالش، پی ببریم.

جهاد کشاورزی :حضور سگ‌های ولگرد در اراضی کشاورزی بخصوص سبزی‌کاری‌ها، باعث، هم خسارت اقتصادی به کشاورزان می‌شود، هم باعث افزایش «انگل‌های میکروبی» حاصل از مدفوع این سگ‌ها در سیستم گوارشی شهروندانی که از این سبزی‌جات مصرف می‌کنند. 

محیط زیست: حضور «سگ‌های ولگرد»، هم می‌تواند صدمات شدیدی به حیات وحش، بزند؛ (از منابع غذایی مشترک بهره‌گیری بیشتری ببرند)، هم باعث بوجود آمدن گونه‌های جدیدی که از آمیزش با سگها بوجود می‌آیند. ، مثلاً با گرگ که «گرگاس» نتاج حاصله‌ست. این گونه‌ها بسیار خطرناک، جسور، شجاع و به نوعی ترس لازم را از انسان ندارند.

معاونت بهداشت: چالشِ «واکسیناسیون»، را مطرح می‌کند، افراد گزیده شده با سگ؛ هزینه‌های بالای پنج نوبت واکسیناسیون، دارند. چیزی حدود ۲۰ میلیون ریال.

شهرداری: موافق «نگهداری در مراکز  مخصوص» ست، ولی هزینه‌ی آماده‌سازی، تهیه و خدمات‌دهی، این مراکز چیزی حدود ده میلیارد ریال؛ برآورد می‌نمایند، هم‌چنین، اضافه می‌نماید هزینه‌های نگهداری ماهانه هر قلاده «سگ بی‌سرپناه»، چیزی حدود ۳۰ میلیون ریال،

شهرداری و دام پزشکی: «عقیم‌سازی و جلوگیری از تکثیر سگ‌های ماده»، را بررسی می‌کنند. عقیم‌سازی و واکسن‌های هزینه‌های تهیه واکسن با مراقبت‌های دام پزشکی و متخصص، برای هر قلاده سگ، چیزی حدود ۱۷ میلیون ریال.

معاونت بهداشت : آمار «گزش‌های حیوانی» اینجا در دو سال گذشته «افزایشی و نگران‌کننده» است. افزایش گزش شهروندان و روستائیان در روستای خاص، توسط سگ‌های ولگرد یا هرچه شما بنامید.

افزایش این گزش‌ها، بالطبع هم باعث ناامنی‌های اجتماعی خانوار شده، هم باعت افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان شهروندان و هم بخش دولتی.

گفتار واپسين :
تصمیم داشتم این بخش را با زبان آمار سخن بگویم، تحت عنوان «وقتی آمارها سخن می‌گوید» ، ولی اینجا متأسفانه آمارها گنگ‌اند!

به راستی شما خواننده محترم کدامین راه را پیشنهاد می‌دهید و چرا؟

الف)نگهداری در مراکز مخصوص شهرداری
ب)عقیم‌سازی، نگهداری موقت و رهاسازی
ج)معدوم‌سازی با راه‌های مطمئن، سریع و بدون درد.
د)آموزش عدم دخالت شهروندان در تیمارداری و غذادهی سگ‌ها

جان کلام این‌که، مدیریت شهری را یاری دهیم تا مناسب‌ترین راه‌حل‌ را در کنترل جمعیت این حیوان در دستور کار خویش قرار دهد.

علی خالوئی کنشگر محیط زیست و لیدر طبیعت‌گردی