امیر حسین مدنی در گفت و گو با پایگاه خبری «اهل کاشانم»، به بیان سه ویژگی کمتر شنیده شده، دربارة جوهرة شعری و اندیشة شاعرانة سهراب پرداخت و اظهار کرد: ویژگی نخست شعر سهراب آن است که برای همه جوامع و زمان ها سخن می گوید و از این نظر، اشعار او فردی و تک روانه نیست؛ بلکه حامل اندیشه های فرازمانی و انسانی است که در افقی وسیع تر، نگران انسان، اخلاقیات و سرنوشت نوع بشر است؛ از این حیث، حق با «فروغ» است که درباره سهراب گفته است: «او از شهر و زمان و مردم خاصی صحبت نمی کند؛ بلکه از انسان و زندگی حرف می زند و به همین دلیل وسیع است».

وی تصریح کرد: در خصوص ویژگی یاد شده، منتقدان بسیاری چون براهنی، سپهری را به دلیل لطافت اندیشه و زبان او، «بچه بودایی اشرافی» یا شاعری «برج عاج نشین» معرفی کرده اند که با ذهن و زبانی «کودکانه» و یا حتی «زنانه و ساده لوحانه»، در جست و جوی «حضور هیچ ملایم» بوده است. همچنین شاملو با توجه به شعر معروف «آب را گل نکنیمِ» سهراب گفته است: «سر آدم های بی گناهی را لب جوی می برند و من دو قدم پایین تر بایستم و توصیه کنم که آب را گل نکنیم»؟

مدنی با تأکید بر اینکه این گونه منتقدان از ویژگی اجتماعی، اخلاقی، انسانی و فرازمانی شعر سهراب غافل بوده اند، افزود: مگر نه اینکه سهراب در جایی می گوید: «من اناری را می کنم دانه/ به دل می گویم خوب بود این مردم/ دانه های دلشان پیدا بود». کدام ویژگی اخلاقی و انسانی از این شعر فراتر است؟ همچنین وقتی می گوید: «چشم ها را باید شست/ جور دیگر باید دید»؛ تأکید فراوان او را بر کنار گذاشتن روزمرگی و دغدغه برای انسانیت و ارتقای آن را به نمایش می گذارد .

وی با اشاره به ویژگی های یاد شده، اذعان کرد: این ها نشانه نوعی دغدغه اجتماعی و احساس تکلیف برای حل معضلات و مشکلات آدمی در اجتماع است و در نتیجه به دنبال رشد و کمال بخشیدن به انسانیت است.

رئیس مرکز کاشان شناسی دانشگاه کاشان افزود: دغدغه تأمّّل، آگاهی و تفکر، دومین ویژگی شعر سهراب است؛ به گونه ای که اشعار او برخلاف بسیاری از سرودهای معاصر، از پشتوانه اندیشه، آگاهی و دعوت به تفکر برخوردار است و دفترهای شعری وی، از سر تأمل و تعمق، بخصوص در طبیعت و جهان عینی سروده شده است؛ از این رو همواره آگاهی بخش است؛ مثل وقتی که می گوید: «زیر بیدی بودیم/ برگی از شاخه بالای سرم چیدم/ گفتم: چشم را باز کنید/ آیتی بهتر از این می خواهید؟»

وی با تاکید بر ویژگی دوم شعر سهراب که دعوت آدمیان به تفکر است؛ گفت: سپهری گاهی برای تأثیرگذاری بیشتر، شعرش را با عنصر هشدار و انذار می آمیزد؛ مثل شعر معروف: «و صدا در خواهم داد/ ای سبدهاتان پرخواب/ سیب آوردم/ سیب سرخ خورشید» که ای «سبدهاتان پر خواب»، پر از هشدار و تحذیر است .

مدنی با بیان اینکه ویژگی سوم شعر سهراب سپهری دعوت به صلح است، گفت: شعر سپهری شعری روشن و به دور از هرگونه اندوه و تاریکی است که آدمیان امروز را به آشتی و روابط مسالمت آمیز دعوت کرده و از کینه، نفرت و بدخلقی بر حذر می دارد و بارزترین این نوع دعوت را می توان در شعر: «خواهم آمد سرِ هر دیواری/ میخکی خواهم کاشت/ پای هر پنجره ای شعری خواهم خواند/ هر کلاغی را کاجی خواهم داد/ مار را خواهم گفت: چه شکوهی دارد غوک/ آشتی خواهم داد/ آشناخواهم کرد/ راه خواهم رفت/ نورخواهم خورد/ دوست خواهم داشت»؛ که به یقین، نوعی مانیفست اجتماعی شعر معاصر است.

این استاد دانشگاه کاشان یادآور شد: دید صلح جویانه سهراب گاه بینش آرمان شهر و مدینة فاضله ای را به ارمغان می آورد که نمونة آن را می توان در شعر «پشت دریاها» دید. خلاصه اینکه سه ویژگی دغدغة اجتماع و انسان ها را داشتن، چاشنی تأمل و آگاهی و دعوت به صلح و آشتی، سبب شده شعر سهراب به دور از هرگونه هیاهو و دغدغه، شعری آرمانی، اخلاقی و فرا ملیتی باشد که نه تنها مایة فخر کاشانیان و ایرانیان، بلکه مایه مباهات جهانیان است.

مدنی خاطر نشان کرد: استاد محمدرضا شفیعی کدکنی می گوید: من معتقدم شعر خوب از مدرن ترین انواعش تا کهن ترین اسلوب ها، شعری است که وقتی مدتی از انتشارش گذشت، در حافظه خوانندگان جدیّ شعر، تمام یا بخش هایی از آن رسوخ کند. این قاعده در مورد اشعار سپهری نیز صدق می کند؛ اشعاری که پس از گذشت سال ها و دهه ها از انتشارش، در ذهن خوانندگان و علاقمندان جدّی شعر باقی مانده و به یقین، همان گونه که اشعار معروفی چون: «زمستانِ» اخوان ثالث ،«تولدی دیگرِ» فروغ فرخزاد و «هزارة دوم آهوی کوهیِ» شفیعی کدکنی، سال ها در ذهن بشریت باقی مانده، برخی اشعار سپهری نیز چون: «صدای پای آب، و پیامی در راه، نشانی، آب، واحه ای در لحظه، خانة دوست و…» تا جهان باقی است، در یادها خواهد ماند.