به بهانه‌ی روز جهانی آگاهی جغدها

جغدها‌ی‌مان را محترم بشماریم/ جغدها شوم نیستند!

علی خالوئی کنشگر محیط زیست و منابع طبیعی

سیزدهم مرداد، برابر چهارم آگوست، روز جهانی آگاهی جغدهاست، یک روز در سال، جهان به احترامشان، روزمرگی‌های‌شان را رصد می‌کنند. 

ولی بیچاره جغدها، 

جغدها، کفتارها، مارها، گرفتار خرافه‌های غلط ما انسان‌ها هستند.

باور غلط، نحس و شومی جغدها، زبان‌زد خاص و عام‌ست. 

در شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل حداقل ۵ عضو از ۱۰ عضو جغد ایرانی زندگی می‌کنند:

«جغد انبار»، «جغد گوش‌دراز»، «جغد مرغ حق معمولی»، «جغد کوچک»، «جغد شاه بوف» 

برخلاف ایرانیان، سرخپوستان آمریکا و اروپائیان جغدها را نه تنها شوم، بل‌که مقدس‌ می‌دانند. 

در ایران باستان، جغد مظهر «دانایی»، «آگاهی» و «آموزگار» بوده‌ست.  

به همین دلیل در بسیاری از انيميش‌‌های امروزی، جغدها عمومأ شخصیت‌های دارند که پند آموز و اندرزگو هستند، «عمو جغد شاخدار» در انیمیشن «بَنر» نمونه بارز این شخصیت‌های کارتونی‌ست. بنر سنجاب بازیگوشی بود که نصیحت‌های عمو جغد شاخ‌دار از خطرات زندگی بارها و بارها نجاتش می‌دهد. 

جغدها را در «اوستا» به «اشوزشت» می‌نامند، اشوزشت، موجودی پاک‌سرشت و پاک‌نیت است که مظهر فراری‌دهنده‌ی پلیدی‌ها، دیو و شیاطین‌ست. او کتاب خواندن می‌داند و هنگامی که از کتاب مقدس اوراقی می‌خواند اهریمن دور می‌شوند. 

متأسفانه «تاریخ بلعمی» کهن‌ترین منابعی‌ست که با ذکر حکایاتی نامیمون بودن جغدها را بیان می‌کند، زان پس شاهنامه و شعرها و داستان‌های پس از آن به این باورهای غلط دامن زده‌اند. 

«جغدها» در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار دارند، و دارای ارزش حفاظتی‌ست. 

خرافات جهانی جغدها تا آنجا پیش رفت که مؤسسه‌ی بنام (NZG) آموزش‌های جهانی برای جوامع محلی برگزار می‌کند. 

از آنجا که جغدها «پرندگانی شبگرد» هستند و عمومأ شب‌ها شکار می‌کنند، تعیین قلمرو می‌کنند، رقابت می‌کنند و بالاخره آوازخوانی می‌کنند، برخی محلی‌های آمریکای جنوبی براین باور بوده‌اند اگر جغدی بر بام یا دیوار خانه‌ی آواز بخواند، صاحب آن‌خانه فوت خواهد کرد، شوربختانه این باور بر اقوام ایرانی نیز مستولی شده‌ست. 

نه جغد، نه کفتار و نه مار و نه هیچ جانداری رفتار یا عضو میمون یا نامیمونی ندارد، این انسان‌ست که باوری را میمون یا نامیمون می‌داند، و بالطبع چون ذهن آماده پذیرش اثرات درمانی و القایی باور می‌گردد، لذا باور، کارکن می‌افتد.

در کنار «کفتار» و «گراز» که «رفتگران» و  «باغبانان طبیعت» لقب گرفته‌اند، جغدها یکی از ارزش‌مندترین گونه‌ی جانوری‌‌اند که می‌توانند با شکار جوندگان ، به باغبانی و کشاورزی این دشت کمک کنند.


دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *