پایگاه خبری اهل کاشانم- حمیدرضا ضیغم*

سردر مسجد را خراب کنید اما اصالت را نه…

مدتی است موضوع آزادسازی سردر مسجدالحسین(علیه السلام) و تعریض محور امیرکبیر به یکی از اخبار مهم عمرانی و شهرسازی در کاشان تبدیل شده است اما نکته‌ای که نباید از آن غفلت نمود آن است که نگاره های نگاشته شده بر این سردر راوی داستانی جذاب و کم نظیر است؛ داستان میخانه ای که مسجد شد.

قدیمی ترها به یاد دارند اوایل دهه پنجاه شمسی در میانه جاده فین (بخوانید خیابان امیر کبیر امروزی) میکده ای دایر بود که با سر انگشت تدبیر بزرگانی چون مرحوم آیت الله یثربی (رحمت الله علیه) و مرد خداجوی مرحوم حاج محمد آقا رسول زاده پس از تملّک محل به مسجد بدل گردید و شعری زیبا از شاعر بزرگ معاصر مرحوم حداد کاشانی زینت بخش سر در آن گردید:

صف ملائکه تجلیل از این بنا کردند
به سجده رفته و تسبیح کبریا کردند
به حسن عاقبت این زمین نگر حداد
که بود میکده و خانه ی خدا کردند

نظیر حکایت جذاب این مسجد را می توان در دو مسجد تاریخی دیگر در تهران یافت؛ یکی مسجد سراج الملک تهران که روزگاری میخانه موسیو کنت ارمنی بود و شراب دربار ناصری را تامین می‌کرد که با تبدیل آن به مسجد به همت مرحوم آیت الله بیدآبادی بر سردر آن نوشتند:

حسن توفیق بین که مسجد کرد
سطح میخانه را سراج الملک

و دیگری مسجد شیخ عبدالحسین یا همان مسجد زیبای ترک ها در بازار تهران و از قضا محراب این مسجد نیز انبار شراب منزل اعتضاد الدوله پسر فتحعلی شاه بود و شاهزاده قاجار ملک خود را مجّانا مشروط به این شرط به مسجد ملحق نمود که در محراب آن این بیت را بنویسند:

ببین شرافت میخانه ی مرا ای شیخ
که چون خراب شود خانه ی خدا گردد…

حال ما هستیم و پیشینه ای فرهنگی و ماجرایی تاریخی و جذّاب که درخور شناساندن و بالیدن است.

نخست از اعضای محترم شورای اسلامی و شهردار کاشان میخواهم با تعریض محور امیرکبیر و تخریب سردر کنونی، حتماً جایگزینی در خور با رعایت اصول معماری اصیل ایرانی اسلامی و متضمن نگاره های فعلی بجای آن ساخته شود. دومین خواسته نگارنده توجه ویژه اداره میراث فرهنگی کاشان به این ظرفیت مهم تاریخی و گردشگری کشور و ثبت آن در زمره آثار تاریخی است تا در محور جهانی و گردشگری امیرکبیر ظرفیت میراثی و فرهنگی دیگری نیز به گردشگران داخلی و خارجی معرفی گردد.

*پژوهشگر حوزه کاشان شناسی