• شناسه خبر : 17150

کتل برداری روز عاشورا

محمد خداداد _ پژوهشگر آئینی و فرهنگ عامه

کتل به اغلب معناها و اصلاح ها در آئین های عاشورایی منطقه فرهنگی کاشان مصداق دارد . کتل را به عنوان اسب پیشاهنگ کاروان، اسب عزا، علم، علم عزا، کوه و زمین بلند و…معنی کرده اند. طرفه آنکه در این منطقه تقریبا به ازای همهٔ این معانی، کتل وجود دارد. در خیلی از هیئات به علم به ویژه های علم های بلند کتل می گویند .در بعضی جاها به شبیه ذوالجناح کتل می گویند. برخی عزاداران به اسب تعزیه خوان های پیشاهنگ هیئات کتل می گویند و……

اما کتل برداری روز عاشورا در نوش آباد هم به لحاظ فراوانی هم به دلیل متعلقاتی که دارد خیلی ممتاز است.

در اینجا کتل بر پایه نذر شکل می گیرد و هرساله بانیان کتل متغیر هستند؛ کتل نذری برای کودکان است و برای همین سرشار از معصومیت و صداقت است .

خانواده ها نذر می کنند که خدا اولادی سالم و صالح به ایشان عطا فرماید و آن فرزند را در یکی از اولین عاشورای زندگیش کتل کنند. شفا یافتن از بیماری، دورباش دادن بلا و بیماری و….از دیگر نذرهای کتل برای کودکان است.

پذیرای نهار (خرج دادن) در ظهر عاشورا جزئی از نذر کتل است .کودک کتل آرایش می شود سرمه در چشم و سرخاب بر لب و گونه اش می کشند .

اسب کتل هم تزئینات متنوعی دارد که هریک، نمادی کهن الگویی در عقبهٔ خود می بینند: آئینه، شمشیر، پارچه های رنگارنگ، گل، میوه های فصل و غیر فصل، کبوتر و… و برای در امان ماندن پوست نازک کودکان از تابش خورشید چتری بر سرشان می گسترند.

پیشترها هر کتل، نقیب، نوحه خوان و شاطرهایی داشت . نوحه خوان در منقبت و عزای شهدای کربلا می خواند و شاطرها هم لباس مخصوص می پوشیدند؛ چوب دست به دست داشتند و در عقب اسب حرکت می کردند . امروزه خانواده و نزدیکان کودک گرداگرد کتل هستد و از نوحه خوان و‌شاطرها خبری نیست.
اما کتل های پر شمار در پیشاپیش پنج هیأت عزادار نوش آباد در روز عاشورا حرکت می کنند. در عاشورای 1401 بالغ بر چهل ، پنجاه کودک را در نوش آباد بر اسب کتل نشانده بودند .


دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *