سیم کشی فرسوده، تهدیدی بزرگ برای بازار تاریخی کاشان

حسین ذاکری

مجموعه‌ بازار سنتی کاشان در شهریورماه سال ۱۳۵۵ به شماره ۱۲۸۴ به عنوان یک مجموعه متعلق به عهد زندیه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مجموعه فاخر شامل متعدد مواریث فرهنگی ملموس و ناملموس میباشد که تاکنون بالغ بر 20 اثر ثبت ملی مجزا را در اغوش خویش جای داده است. بدون شک مجموعه بازار سنتی کاشان یکی از غنی‌ترین گنجینه‌های مرکزی کشور است. اما متاسفانه امروزه این کانون ارزشمند و منسجم تجاری شهر در سایه نا آگاهی یا بی اعتنایی برخی بخش ها، در معرض اسیب و خطر جدی قرار داشته و بایستی تا پیش از اینکه بیش از این دیر شود در خصوص مقاوم سازی علیه حریق احتمالی،  تفکر بیشتری مبذول نمود. مجموعه عظیم بازار بدلیل برخی نا ایمنی‌ها و وجود مراکز پرخطر در برابر بروز حوادث احتمالی مانند حریق، بسیار آسیب‌پذیر بوده و در صورت بروز حادثه، خسارات و تبعات مالی و جانی دور از انتظار نیست.

اداره برق شهرستان، رسیدگی به سیستم برق راسته های بازار را بر عهده شهرداری میداند و با این استدلال خود را معاف از توجه و رسیدگی نموده است در حالیکه طبق اظهار نظر شهردار محترم ناحیه بازار مهندس فرخیان، برق رسانی این مجموعه نیز مانند سایر معابر شهری بر عهده اداره برق شهرستان میباشد.

به دلیل مواردی از جمله کابل کشی‌های فرسوده و غیر استاندارد، وجود سیلندرهای گاز و دپوهای گسترده در انبارها احتمال حریق در بازار بالاست. بازار کاشان نیازمند اصلاح کابل کشی‌ها، ایمن سازی اتصالات برقی، سیم کشی ضد حریق، اصلاح نوررسانی ها و بصورت کلی ساماندهی تاسیسات میباشد. طبق اظهار نظر کارشناسان امر سیستم تاسیسات حال حاضر راسته های اصلی و مغازه های بازار کاشان فاقد استانداردهای لازم می باشد که مشخصا یکی از علل اصلی آتش سوزی در بناهای تاریخی، نابسامانی و فرسودگی سیستم های برق رسانی عنوان میشود. مشکل بخش های تاریخی عمدتاً در مواردی است که سیستم‌های توزیع برق قدیمی هستند و در مجموعه های بزرگی همچون بازار دارای سیستمی پیچیده و متراکم هستند،که متاسفانه اصلاح یا جایگزین نشده‌اند. الگوی حفاظت از این مجموعه خطیر میراثی ، حفظ بافت تاریخی بازار توامانی است که سطح معقولی از ایمنی را برای کسبه و مشتریان فراهم کند.

برخی از مسیرهای عبور کابل های برق فشار قوی و کابل های برق روسطحی موجود نیز ایمن سازی نشده اند؛ ابتدا ضروری است بخش تاسیسات بازار کاشان ساماندهی شود که برای این کار نیز بهتر است که کانال های زمینی موجود ضمن بهره برداری مطلوب و اخذ رویکردها و اقدامات استاندارد و ایمن، همه تأسیسات به صورت دفنی ساماندهی شوند. شاید سیستم برق دفنی در کوتاه مدت پرهزینه و گران بنظر برسد اما در بلند مدت سناریوی برد برد را رقم خواهد زد، هم برد ایمنی و هم برد بصری. از نظر اینجانب یکی از دستگاه هایی که فعالیت هایش با بخش میراث فرهنگی و گردشگری در هم تنیده است حوزه برق و سیستم برق رسانی است زیرا بخش مهمی از ایمنی و زیبایی بصری بافت های تاریخی در گرو توجهات اداره برق میباشد.

ضمن نیاز به ساماندهی بخش عمده سرپوشیده بازار کاشان، بخش های غیر مسقف وابسته همچون بازارچه ها و یا سرا ها بایستی مورد توجه قرار گرفته و از سیم های برق در برابر برف، باران، نور خورشید و وزش باد محافظت کرد که با تمهید فوق الذکر این مسئله نیز مرتفع میگردد.

وجود سیلندر های گاز متعدد در بازار با منابع حجیم تأمین گاز در کنار سیم کشی های فرسوده و غیر استانداردی که ذکر شد، از مهمترین تهدیدهای ایمنی بازار محسوب می شود؛ از دیگر موارد میتوان به انبارهای متعدد دپوی اقلام و کالاها اشاره کرد. بخش قابل توجهی از بازار کاشان فرش فروشی یا رنگ فروشی و دارای انبارهای متعدد میباشد. در این خصوص کنترل و پایش انبارها به صورت مداوم و ارائه ضوابط استقرار انبارها، می تواند اقدام مؤثری در راستای ایمن سازی و پیشگیری از حریق در بازار بزرگ کاشان باشد. همچنین استفاده از مواد و مصالح اشتعال زا مانند پی وی سی و بعضا تزئینات در بازسازی، بدون توجه به کاربری، مزید بر علت است. یکی دیگر از مشکلات بزرگ بازار سد معبرهای ایجاد شده توسط کسبه است که ضمن کمک به ایجاد و گسترش آتش، حرکت خودروهای امدادی را در زمان حادثه بسیار کُند و بعضاً غیرممکن می‌کند .نیاز است چندین نقطه کانونی در بازار برای شکل‌گیری پایگاه‌های آتش‌نشانی با تجهیزات مخصوص مشخص شود تا بتوان تا حدی این مشکلات را تقلیل داد. دراین خصوص نصب شیرهای هیدرانت در داخل بافت تاریخی بازار طبق نظرات کارشناسان (به دلیل عدم تردد خودروهای عملیاتی در برخی نقاط بافت بازار تاریخی) تعدادی شیرهیدرانت فعال ، هیدرانت ایستاده و نصب دستگاه شیر هیدرانت دفنی در دستور کار باشد تا بتوان در کمترین زمان ممکن بهترین بهره برداری را داشته باشیم.

سازمان آتش نشانی کاشان نیز اقدامات ایمنی خود را در بازار ستنی تاریخی با نصب شیر هیدرانت، کپسول خاموش کننده، آموزش ایمنی و اطفا حریق به کسبه بازار، برگزاری مانورهای عملیاتی و بازدید های ادواری کارشناسان ایمنی و پیشگیری سازمان از فضای بازارها و تقویت نماید.یا برای مثال همانند شیراز، با در نظر گرفتن عرض معابر در بافت تاریخی و عدم تردد خودروهای اطفایی به منظور سرعت بخشیدن در عملیات‌ها و به حداقل رساندن خسارات، به تهیه و تجهیز موتورهای چهار چرخ اطفا حریق اقدام گردد.نیاز است تا هر ساله با تدوین یک برنامه جامع این دسترسی را افزایش بدهیم یا تحت شرایطی، تجهیزات خود را در محلات به صورت ایستگاهی نصب کنیم. جلوگیری از خسارت های آتش سوزی در بناهای تاریخی نیازمند هم افزایی دستگاه های ذی ربط است تا تمهیداتی برای جلوگیری از اثرات آتش سوزی و مقابله با آن اندیشیده شود.

با توجه به توصیفات ارائه شده تاکنون هیچ اقدامی از طرف اداره برق شهرستان در خصوص بازار سنتی کاشان صورت نگرفته است و صرفا در محافل بدون ارائه ی هیچگونه طرح پیشنهادی و شرح خدماتی مشخص، دو سناریو از طرف اداره برق برای این امر اعلام گردیده است که یک سناریو 27 میلیارد تومان و دیگری 29 میلیارد تومان براورد گردیده است. فلذا ایجاب میکند ضمن اخذ تصمیمی جدی برای رسیدگی به این امر خطیر، طرح پیشنهادی ارائه و کارهای رسیدگی و انجام ان با همت و جدیتی مضاعفی دنبال گردد.


دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *