- شناسه خبر : 23218
رونمایی و نقد کتاب «آقای خان» در کاشان/ ماشاءاله خان کاشی ؛ دزد و راهزن یا مصلح اجتماعی
عضو هیئتعلمی دانشگاه کاشان در جلسه نقد کتاب که در خانه کاج برگزار شد گفت: نویسنده کتاب، زحمت زیاد و طاقت فرسایی برای جمعآوری اطلاعات و نوشتن این کتاب تحمل کرده است و شکل خوبی به کتاب داده است، مطالب کتاب به دلیل حوصله خواننده امروزی، میتوانست کوتاهتر باشد.
وی افزود: نویسنده «آقاخان» سعی کرده غائله نایبیان را تطهیر کرده و آنان را به عنوان یک مصلح اجتماعی معرفی کند در صورتی که بر اساس بسیاری از مدارک و اسنادی که به جای مانده است این غائله در طول حدود چهار دهه راههای بخشی از کشور را ناامن کرده و به غارت، دزدی و راهزنی پرداختند.
▪️مشهدی نوشآبادی در نقد کتاب افزود: کتاب «اسناد قنات سرداری» را مطالعه کرده تا دریابد که افراد نایب حسین کاشی چگونه با مردم برزک رفتار کرده و دست به چه جنایاتی زدهاند. نویسنده نسبت به گفتهها و نوشتههای خود مسئول است و نمیتوان با یک مطالعه سطحی به یک نتایج تاریخی دست یافت.
▪️وی تصریح کرد: واقعاً این داوری حیرتانگیز و تأسفبار است که نویسنده این همه شواهد تاریخی را نادیده میگیرد و با اتکا به کتابی مجعول و نادیده گرفتن دهها و بلکه صدها اثر و همچنین برداشت نادرست از منابع و مراجع یک حقیقت تاریخی را وارونه جلوه میدهد.
🔹این عضو هیئتعلمی دانشگاه کاشان، تصریح کرد: این سالها کتابهای زیادی در حوزه تاریخ شفاهی کاشان، کار شده که سبک و سیاق متفاوتی دارد، گاهی از کار علمی دور بوده و به داستان نزدیک است و گاهی به رغم تلاش مؤلف هیچکدام از این دو نیست، چون گاو نر میخواهد و مرد کهن که هر دو مفقود است.
▪️نویسنده کتاب نیز در این نشست با بیان این که تلاش کرده است خود را از دام نگرشهای لحظهای و قضاوتهای سلیقهای برهاند و جانب تحقیق نگه دارد، یادآور شد: کتاب بدون اینکه وارد قضاوت تاریخی شود غبار از یک سند تاریخ شفاهی زدوده است. نصراللهخان نیکفرجام، میگوید ماشاءاللهخان به میرزاابوالقاسمخان گمرکچی که حاکم کاشان بوده و قورخانه حکومتی را در اختیار داشته مراجعه کرده و درخواست همکاری کرده است.
▪️وی افزود: ماشاءاللهخان از میرزاابوالقاسمخان خواسته اسلحه و مهمات قورخانه را در اختیار نایبیان قرار داده تا در مقابل ظلم حکومت قاجاری قیام کرده و ثروت مالاندوزان و ثروتمندان جامعه را گرفته و بین فقرا تقسیم کنند.
🔹عبدالمجید رفیعی برزکی تصریح کرد: نصراللهخان نیکفرجام به عنوان یک سند زنده معتقد است این توافق بر دیوار حوضخانه خانۀ حاکم کاشان حک شده و اثر آن تا دو دهه پیش باقی بوده است. هرچند که میرزاابوالقاسمخان پس از این که نافرمانی زیردستان سردار ماشاءاللهخان و آزار برخی از ایشان نسبت به مردم را میبینید از این گروه کنارهگیری میکند.
🔹وی تأکید کرد: کتاب بنا ندارد قضاوت تاریخی انجام دهد ولی شایسته است تاریخ را بدون حب و بغض، پیشداوری، قضاوت و همانگونه که وجود داشته است از لایههای مختلف اسناد و مدارک و تاریخ شفاهی به جا مانده از نسلهای گذشته که سینه به سینه به ما رسیده روایت کنیم.
▪️نویسنده کتاب آقای خان گفت: همانطور که قنات سرداری فی النفسه بیانگر آن است که نایبیان درصدد توسعه و احیای زمینهای کشاورزی در منطقۀ برزک بودهاند در صورتی که چگونه میتوان باور کرد دزد و راهزن دلبستۀ زمین شده و به کشاورزی پرداخته و زمینگر شود؟!
▪️نصراللهخان نیکفرجام از نوادگان عبدالرزاق -حاکم کاشان- است که پدربزرگ او از کاشان به استرک مهاجرت کرده و در آنجا ساکن میشود. وی متولد ۱۳۰۹ هجری شمسی است و ارتباط فامیلی با میرزاابوالقاسمخان گمرکچی، میرزا حسن مبصرالممالک، اللهیار صالح و بسیاری از سرشناسان منطقۀ کاشان اندوختهای گسترده از تاریخ شفاهی منطقۀ کاشان است که مؤلف سعی کرده است بخشی از آن را در کتاب «آقای خان» در اختیار علاقهمندان و تاریخپژوهان قرار دهد.