رئیس اتاق بازرگانی کاشان در جلسه‌ای که به منظور هم‌اندیشی تدوین سند چشم‌انداز فرش ماشینی با حضور نماینده شرکت شهرک‌های صنعتی، رئیس سرای نوآوری فرش ماشینی دانشگاه آزاد، دبیر و مدیریت اتحادیه فرش ماشینی و رئیس کمیته فرش ماشینی انجمن نساجی رئیس اداره صمت کاشان در اتاق بازرگانی کاشان برگزار شد با اعلام این خبر گفت: واقعیت حاکی از آن است که در حال حاضر صنعت به صورت کلان دارای سند راهبردی نیست ولی رویکرد وزارتخانه تدوین سند راهبردی برای صنایع در حوزه‌های مختلف است.

اولین حوزه‌ای که در نساجی برای تدوین سند راهبردی مدنظر وزارت صمت قرار گرفته، صنعت فرش ماشینی است. جلسه‌ای با حضور مدیرکل دفتر صنایع نساجی، پوشاک وزارت صمت و معاونت شرکت شهرکهای صنعتی ایران اتاق بازرگانی کاشان اتحادیه تولیدکنندگان فرش ماشيني و دیگر مسئولین در وزارت صمت برگزار شد و پیرامون موضوع گفت‌وگو شد. قرار شد سند راهبردی فرش ماشینی با محوریت اتاق بازرگانی کاشان در دستور کار قرار گیرد. سازمان صنایع کوچک وشهرک‌های صنعتی ایران هم مجری طرح و سند شود تا با کمک همدیگر این سند به نتیجه برسد.

محمود تولایی یادآور شد: اولین سند راهبردی صنعت فرش ماشینی با افق ده ساله در ابتدای در سال ۱۳۹۰ تهیه و به وزارتخانه ارائه شده بود‌.

روی این سند کار مطالعاتی قوی انجام شد و از تمام خبرگان رشته کمک گرفته شده بود کانون علم و فناوری فرش ایران زیر نظر معادن فن آوری ریاست جمهوری محوریت موضوع را به عهده گرفته بود وتمام تشکیلات حوزه‌های مختلف صنعت فرش ماشینی حضوری داشتند و در این سند کلیه فرایند صنعت فرش ماشینی اعم مواد اولیه، ساخت ماشین‌آلات و قطعات و بازار و رقبا و صادرات مدنظر قرار گرفت.

وی افزود: در جلسه تهران دو موضوع تأکید شد. نخست این که در سند راهبردی زنجیره صنعت فرش ماشینی۱۳۹۰ مدنظر قرار گیرد. این زنجیره از مواد اولیه تا بازار فروش و صادرات مد نظر باشد. قطعاً برای تدوین این سند مطالعات تطبیقی مورد نیاز است. اگر سندی از اوضاع این صنعت در ترکیه و مصر تهیه و بررسی شود به ما کمک خواهد کرد تا واقعیت‌های موجود این صنعت مورد نظر قرار گیرد.

منطقه کاشان و آران و بیدگل در صنعت فرش ماشینی پایلوت مناسبی برای تدوین و اجرای سند استراتژی راهبردی خواهد بود.

در وضعیت کنونی فرش ماشینی وکف‌پوش بالای 60 درصد صادارت محصولات نساجی را به خود اختصاص داده است و محصولات بااستانداردهای جهانی تولید و عرضه میشود.

فرش ماشینی ایران مشتری در دنیا دارد اما رقبای جدی و فعال جهانی دارد و از سوی دیگر پیشینه فرش دستباف ایرانی باعث شده است که برند ایران به دیگر کف‌پوش‌ها نیز تسری پیدا کرده و از مقبولیت جهانی برخوردار باشد. فرش ایرانی در هرجای دنیا به واسطه همین سبقه ارزشمند تر از رقبا جلوه می کند.

پیش از این سازمان توسعه تجارت حمایت‌هایی از صنعت فرش ماشینی داشته ولی درحال حاضر همه حذف شده است؛ حمایت‌های نمایشگاهی، پرداخت هزینه غرفه در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، جایزه صادراتی که همه این‌های سال‌هاست برداشته شده و جایزه صادراتی در دولت قبل به تنبیه صادراتی بدل شده بود. تنبیه صادرکننده یک شوخی نیست و حرف کاملاً جدی است. در تمام اقتصادهای دنیا کاهش ارزش پول ملی افزایش صادرات را در پی دارد. عجیب است در ایران زمانی که بیشترین کاهش ارزش پول ملی حادث شد، کاهش صادرات را به دنبال داشت. علت آن سیاست‌های بازدارنده داخلی در مبارزه با صادرکننده است.

چند سال پیش در روز ملی صادرات حرفی را صادر کنندگان خوشنام باسابقه زدند و گفتند اغلب ما آخرین سالی است که به عنوان صادرکننده می‌آیم و دیگر نخواهم آمد به خاطر این که ما را محاکمه و مواخذه کرده‌اند و بانک مرکزی و …… لطف فرموده و ما را به عنوان قاچاقچی خطاب کردند و لذا هیچ‌کس حاضر نیست به عنوان قاچاقچی نمونه معرفی شود و آن هم در کشوری که به شدت نیازمند منابع ارزی است.

فرش ماشینی تنها لوازم خانگی است که طور صددرصد در داخل تولید شده و نیاز داخلی را برطرف کرده و صادر می‌شود. قیمت‌ها کاملاً رقابتی است. این ظرفیتی است که از آن غفلت شده است. توجه داشته باشید اگر بازار آمریکا از فرش ماشینی خرید نمی‌کند به خاطر این است که به واسطه تحریم‌ها نمی‌تواند خرید کند. اما فرش ماشینی ایران به لحاظ رقابتی در جایگاه خوبی قرار دارد‌.

ما گرایش فرش ماشینی در رشته‌های دانشگاه نیاز داریم و این رشته قابلیت آن را دارد مورد حمایت صنایع قرار گیرد و صاحبان صنایع فرش ماشینی در این رشته بورسیه داشته باشند.

موضوع دیگری که حائز اهمیت است آن که اقتصاد ما سیاسی و به عبارت دیگر سیاست‌ است و توجه داشته باشید تغییرات حوزه سیاسی هم به صورت پررنگ است و سایه سنگین آن روی اقتصاد سنگینی می‌کند و به همین خاطر استراتژی‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به این جهت پیشنهاد می‌شود زمان‌بندی استراتژی را با بازه کمتری یک ساله و سه ساله و پنج ساله برای برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت و دراز مدت در نظر بگیریم.

نکته دیگر آن که شرکت‌هایی که قرار است در عرصه جهانی عرض اندام کنند باید به لحاظ ساختار در قیاس جهانی باشد تا از همین الان برای گام‌های بزرگ‌تر آمادگی داشته باشیم. الان در ایران خلاف این رویه اتفاق می‌افتد. بسیاری از شرکت‌ها به جای این که ساختار خود را عظمت بخشند هنگام توسعه به فکر ایجاد شرکت جدید می‌افتند، چون نگاه حمایتی در شرکت‌های بزرگ وجود ندارد و شرکت‌های کوچک از حمایت بیشتر برخوردار است و چابکی بیشتری دارد در صورتی که این مغایر برندسازی که نیاز بازار جهانی و تسهیل و توسعه صادرات است.

دولت ترکیه همه هزینه‌های یک تولیدکننده برای حضور در نمایشگاه‌های خارجی را پرداخت می‌کند. ما نمی‌گوییم دولت این کار را انجام بدهد ولی برای دیده شدن این محصول برنامه داشته باشیم.

موضوع دیگری که در برنامه و سند راهبردی باید مورد توجه قرار گیرد تنوع مواد اولیه بیش از هر چیز جای مواد اولیه اکرولیک را گرفته است و هیچ کدام جای پروپیلن و پلی‌استر را نمی گیرد و این هم یک مزیت است.

گفتگو از عبدالمجید رفیعی برزکی